ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
«Επαναπατρισμός αιτούντων άσυλο και διεθνής αναπτυξιακή βοήθεια»


ΦΥΣΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΕΥΝΑΣ

Με την απόφαση του συμβουλίου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Τάμπερε (1999) η πολιτική Μετανάστευσης και Ασύλου της Ένωσης απέκτησε μία συνολική προσέγγιση. Κύρια συνιστώσα της είναι η δημιουργία μιας σχέσης εταιρικότητας με τις χώρες διέλευσης και προέλευσης των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο. Αυτή αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των αιτίων πρόκλησης του φαινομένου μέσω της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ανάπτυξης των χωρών προέλευσης. Η Ελλάδα ακολουθεί από την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα μια ενεργητική πολιτική αναπτυξιακής βοήθειας σε πολυμερή και διμερή βάση αντίστοιχης σκοποθεσίας. Στην προτεινόμενη έρευνα:

• Θα εξεταστούν τρόποι σύνδεσης της ελλαδικής και ενωσιακής πολιτικής αναπτυξιακής βοήθειας με την πολιτική Μετανάστευσης και Ασύλου απέναντι στις κύριες χώρες προέλευσης αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα - Ιράκ, Αφγανιστάν, Σουδάν- με σκοπό την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αιτίων γέννησης του προσφυγικού φαινομένου.
• Θα αξιολογηθούν διεθνή, κοινοτικά και εθνικά προγράμματα εκούσιου επαναπατρισμού αιτούντων άσυλο και θα εκπονηθεί αντίστοιχο πρόγραμμα ελλαδικού ενδιαφέροντος.

ΦΑΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

Επισκόπηση και μελέτη της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας, συλλογή και μελέτη στατιστικών στοιχείων, βασικοί άξονες και σχεδιασμός της εμπειρικής μελέτης, προετοιμασία ερωτηματολογίων και ημι-δομημένων συνεντεύξεων, εκπαίδευση των ατόμων που θα πραγματοποιήσουν τις συνεντεύξεις, διεξαγωγή της έρευνας, ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις με εκπροσώπους φορέων, αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, ανάλυση αποτελεσμάτων και συγγραφή της έρευνας. 
Η επισκόπηση και σχεδιασμός της έρευνας θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία τριών ερευνητών για την ανάδειξη διαφορετικών και συνεπώς διεπιστημονικών πλευρών. Τα ερωτηματολόγια και οι συνεντεύξεις θα πραγματοποιηθούν από τέσσερα άτομα, 2 ερευνητικές και δύο βοηθούς. Ο ένας ερευνητής και οι δύο βοηθοί θα βοηθήσουν στην απομαγνητοφώνηση των συνεντεύξεων. Η ανάλυση και η συγγραφή των αποτελεσμάτων θα είναι αποτέλεσμα συνεργασίας τεσσάρων ερευνητών για να εξεταστούν οι νομικές, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεων του ζητήματος. 
Για τη μελέτη των προγραμμάτων επαναπατρισμού θα ήταν χρήσιμο να πραγματοποιηθούν ταξίδια στο εσωτερικό και ιδιαίτερα στα σημεία εισόδου (π.χ. Κρήτη, Ρόδος, Μυτιλήνη, Σάμος, Θεσσαλονίκη, Χίος, Έβρος. Πάτρα κ.α) για συναντήσεις και συνεντεύξεις με εκπροσώπους φορέων και αιτούντες άσυλο για να εξεταστούν τα εμπόδια στα προγράμματα του επαναπατρισμού αλλά και να καταγράψει τις απόψεις των ίδιων των αιτούντων άσυλο. 


ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

Η έρευνα θα είναι ποιοτική με έμφαση στη μελέτη πρωτογενών και δευτερογενών πηγών της διεθνούς, ευρωπαϊκής και της ελληνικής βιβλιογραφίας. Οι έρευνες θα διεξαχθούν μέσω ερωτηματολογίων και ημι-δομημένων και σε βάθος συνεντεύξεων. Οι ομάδες στόχος θα είναι υπεύθυνοι φορέων και οργανώσεων οι οποίοι εφαρμόζουν αναπτυξιακά προγράμματα καθώς και αιτούντες άσυλο οι οποίοι βρίσκονται στη διαδικασία επαναπατρισμού, στην Ελλάδα (π.χ. Κρήτη, Ρόδος, Μυτιλήνη, Σάμος, Θεσσαλονίκη, Χίος, Έβρος, Πάτρα κ.α.) και αν είναι δυνατό στο εξωτερικό. Με αυτό το τρόπο διευκολύνεται η συγκριτική μελέτη μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ στην πορεία για κοινοτική πολιτική για το άσυλο. Είναι απαραίτητο να υπογραμμιστεί ότι η παρούσα έρευνα θα εξασφαλίσει την ανωνυμία των συμμετεχόντων στην έρευνα και θα διασφαλίσει το απόρρητο των δημοσίων και γενικά όλων των εγγράφων.


ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ

Έρευνα – Μελέτη 


ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

1. Απόκτηση εμπεριστατωμένης γνώσης και αξιολόγησης τόσο των προγραμμάτων αναπτυξιακής βοήθειας όσο και των προγραμμάτων επαναπατρισμού καθώς και της αποτελεσματικότητας του συνδυασμού τους. 
2. Διερεύνηση του βαθμού επίτευξης ή αποτυχίας των στόχων της κοινοτικής πολιτικής ως προς τη μείωση του αριθμού των αιτήσεων για το άσυλο και την παραμονή μετά από την απόρριψη της αίτησης για άσυλο. 
3. Συμβολή στη χάραξη εφαρμόσιμης και μακροπρόθεσμης πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
4. Βελτίωση εθνικού συστήματος υποδοχής και κοινωνικής ένταξης αιτούντων άσυλο.


ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Κοινοτική Πρωτοβουλία "EQUAL" - Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο